Philipp Melanchthon, Sein Leben

Zycie Reformatora i Wielkiego Uczonego

Profesor na Uniwersytecie Wittenberskim

Kiedy kurfirst Saksonii Fryderyk Madry szukal profesora do nowo powstalej katedry literatury greckiej na zalozonym w 1502 roku Uniwersytecie Wittenberskim, Reuchlin polecil mu 21 letniego Melanchthona. 28 sierpnia 1518 Melanchthon wyglosil swoja, robiaca wielkie wrazenie, mowe inauguracyjna "O przeksztalceniu systemu nauczania mlodziezy ", a poza tym studiowal teologie pod przewodnictwem Lutra. Juz 19 wrzesnia 1519 zdobyl pierwszy teologiczny stopien (baccalaureus biblicus).

Wittenberg po 1556
Wittenberg: Widok na miasto od poludnia, po 1556, pracownia Cranacha

Podczas jego wykladow studenci byli zachwyceni i nawet sam Luter, ktory uczeszczal na wyklady Melanchthona z jez. greckiego, wypowiadal sie nastepujaco:

„ Dziekuje mojemu dobremu Philippowi, ze uczy nas greckiego. Jestem starszy od niego. Samo to nie przeszkadza mi uczyc sie od niego. Mowie to otwarcie, on rozumie wiecej niz ja, czego sie rowniez nie wstydze. Dlatego rowniez bardzo szanuje tego mlodego mezczyzne i nie pozwole na niego zle mowic."

Przyjazn 14 lat mlodszego Melanchthona z Lutrem zostala tym samym przypieczetowana i przetrwala az do smierci Lutra.
Od 1519 zajmowal sie az do konca zycia Ewangelia i reformatorska teologia i juz podczas dysputy w Lipsku potrafil niezle podpowiadac Lutrowi - ponoc dr Eck zawolal raz ze zlosci:

„Zamilcz Philippie, martw sie o swoje studia, a nie przeszkadzaj mi."

Grekowi, ktory coraz wiecej opieral sie na Pismie Sw., rowniez Luter musial przyznac:

„Ten maly Grek przewyzsza mnie nawet w teologii."

Poniewaz chciano zatrzymac mlodego Melanchthona w naszym miescie, radzono mu sie ozenic. On wypowiedzial sie nastepujaco:

„Prosi sie mnie, abym sie ozenil i uwaza sie, ze poprawi to moja sytuacje. Gdybym wiedzial, ze nie zaszkodzi mi to w mojej pracy i w studiach, moglbym sie na to bez wahania zdecydowac. Ale w najblizszej przyszlosci do tego nie dojdzie. "

Przekonania te nie trwaly dlugo, gdyz juz 25 listopada 1520 roku ozenil sie z corka burmistrza miasta Wittenberg Hieronymusa Krappa, Katharina Krapp.

Wittenberg po 1556

Uroczysty pochod w Wittenberg
Dom Melanchthona (2 z lewej)
i budynek Uniwersytetu (w srodku)
autor: Johann Joachim Ahlfeld 1756

Gdy ze wzgledow bezpieczenstwa Luter zostal przewieziony do Wartburgu, Melanchthon przejal na Uniwersytecie wyklady Lutra o Pismie Swietym.
Przez reforme w oswiacie w 1525, ktora przeprowadzil nowy kurfirst Johann der Beständige, Melanchthon byl wolny od swojej profesury i mogl prowadzic wyklady na kazdy temat.
Opierajac sie na swoich wykladach o etycznych i politycznych dzielach Arystotelesa i Cycerona, ktore opublikowane zostaly w 1529 do 1532, publikowal od 1538 swoj wlasny system etyki, wzglednie od 1550 jego ulepszona wersje. W 1540 Melanchthon opublikowal pierwsza czesc swojej nauki o czlowieku (De anima, ostateczna wersja 1553), a niewiele pozniej w 1549 swoje fizyczne dzielo, w ktorym wypowiadal sie rowniez o wlasnie opublikowanym kopernikowskim swiatopogladzie. Obok licznych swych dziel komentowal rowniez pisma Nowego Testamentu. W 1527 roku opublikowal komentarz na temat Listu do Kolosan, a w 1529 do 1556 na temat Listu do Rzymian (1529 krotkie wprowadzenie, 1532 pierwszy kompletny komentarz, 1540 i 1556 wymiana na nowe opracowania).
Zaangazowany byl rowniez w zarzadzie Uniwersytetu, 1523/24 wzglednie 1538 byl rektorem, a 1535/36 wzglednie 1546 - 1548 byl dziekanem wydzialu filozoficznego.
Od 1555 Melanchthon wyglaszal w naszym miescie czytania o historii swiata. Powstalo na ten temat dzielo, ktore opublikowal jednak pod nazwiskiem berlinskiego astrologa dworskiego, Johanna Carion.